Peştuca

Peştuca (Peştuca: پښتو - Devanagari:?????-Paahthaan) ; Afganca, Paştuca ve Pahtuca olarak da bilinir). Afganistan’da ve Pakistan’ın batı kesiminde yaşayan Peştular'ın konuştuğu dil Hint-Avrupa Dilleri'nin Hint-İran Dilleri öbeğine bağlıdır (bu bilgi tartışmalıdır). Otuz sekiz harflik bir alfabesi vardır. Bazı sesler sanskiritçede de bulunur. Bazı dilbilimciler Peştuca'yı Sami Dileriden kabul ederken, büyük çoğunluk Hint-Avrupa dil grubu içinde değerlendirir.

Peştuca, bu dile uyarlanmış Arap alfabesi'yle yazılır. Büyük ölçüde Hintçe etkisi altında kalmıştır. Ayrıca Farsça ve Arapça’dan girmiş çok sayıda kelimeye rastlanır. Peştuca, Eski İran ve Hint dillerine özgü özellikler de taşımaktadır.

Peştuca, 16. yüzyılda yazıya geçirilmeye başladı. 18. yüzyılda Afgan devleti kurulunca dilin önemi daha da arttı. 1936 yılında Afganistan’ın resmi dili oldu. Günümüzde Peştuca Afganistan’da eğitim dilidir. Ülkedeki ikinci dil ise Farsça’dır. Afganistan ve Pakistan'ın dışında Hindistan ve Bangladeş' te konuşulabilir. Bazı dil bilimciler Peştucayı, Urdu ve Farsça' nın bir lehçesi olarak kabul ederler.Yazıya geçirilmesi çok geç olduğu için,kelime birliği sağlananamamış, büyük ölçüde Arapça, Farsça ve Hintçe'nin etkisi altına girmiştir. Bazı dil bilimciler, İran dillerin arkaik biçimi koruduğunu ileri sürmüşlerdir. Bu dilde verilen yapıtlar daha çok islami medrese ürünleridir. 10'a yakın Kur'an çevirisi bulunmaktadır.